Het moet ergens begin 1992 zijn geweest. Ik was al een heel eind op weg met het onderzoek voor mijn proefschrift over berijmde Middelnederlandse gebeden. Grondig gezocht in allerlei naslagwerken, de Bibliotheca Neerlandica Manuscripta helemaal doorgenomen, en af en toe in verloren uurtjes catalogi doorgebladerd. En zo stuitte ik op een goede vrijdagmiddag op een foto van handschrift 565 in de Parijse Bibliothèque de l'Arsenal. Geen verwijzing naar de inhoud, geen concrete vermelding van berijmde gebeden, maar een Vlaamse handschrift met pre-Eyckiaanse marge-decoratie en een prozatekst in het Nederlands. Uit ervaring wist ik inmiddels dat dergelijke handschriften, vervaardigd in Brugge, heel vaak gebeden op rijm bevatten. Ik vertelde mijn observatie daarom aan Pieter Obbema, conservator van de westerse handschriften, en hij beloofde me een microfilm van dit handschrift te bestellen. 'En zo gauw die film binnen is, wil ik samen met je kijken om te zien of je veronderstelling klopt', voegde hij eraan toe.
Wel heeft het handschrift op twee tentoonstellingen gelegen waarbij ik betrokken was: in 1993 op de Leuvense tentoonstelling 'Vlaamse miniaturen voor Van Eyck', twintig jaar later, in 2013, op de grote Brugse tentoonstelling over het Gruuthuse-handschrift. Nu is het digitaal door te bladeren. Misschien moet ik binnenkort ook maar eens de transcripties die ik ruim twintig jaar geleden maakte, online plaatsen. In elk geval zijn nu de mooie miniaturen, het wapenschild met devies, de gebeden op rijm en die hele verdere rijkdom aan teksten te bekijken voor wie maar wil. Op het gebeid van digitalisering doet de Bibliothèque Nationale de France geweldig werk (beter, durf ik wel zeggen, dan de British Library).
Parijs, Bibliothèque de l'Arsenal, Ms 565
Brugge, ca 1410
Gebeden, Latijn en Nederlands
Gedigitaliseerd in gallica.fr
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b550094367
